In 2017 was ik in Dessau. Ik verbleef in een kamer in het Atelierhaus van het Bauhaus. Leeg, licht, mooi. Dat was de kamer. Een prachtige tijdelijke plek om te wonen. Om van het uitzicht te genieten, om te mijmeren en om te schrijven. Alleen het aanwezig zijn in het pand gaf al inspiratie. Mogelijk was dit dezelfde kamer waar Josef en Anni Albers samen op het balkon zaten!
Josef Albers was lange tijd leider van het Bauhaus-atelier en gaf er les tot zijn emigratie naar Amerika in 1933. Geen enkele andere docent is langer aan het Bauhaus verbonden geweest. In 1920 kwam hij als student, en binnen twee jaar begon hij zelf met les geven. Het docentschap lag hem goed; toen hij een paar jaar later naar Amerika ging, werd hij een van de belangrijkste docenten van het beroemde Black Mountain College in Californië.
Het Bauhaus heeft eigenlijk maar veertien jaar bestaan; van 1919 tot 1933. Josef en Anni Albers waren niet de enigen die uitweken naar Amerika. László Moholy-Nagy vertrok ook, en ook hij ging weer les geven. Dit jaar is het tachtig jaar geleden dat Moholy zijn eigen school oprichtte: het New Bauhaus Chicago. Dat deed hij met ondersteuning van Walter Gropius, die in 1937 al in Chicago zat. Met de oprichting van de school gaf Moholy-Nagy de fotografie van de Verenigde Staten een beslissende creatieve impuls. Zodoende wordt het New Bauhaus Chicago ook wel de broedplaats van het nieuwe Amerikaanse design genoemd. Als onderwijsinstituut bestaat het nog steeds; in later jaren werd het voornamelijk een design instituut, en in de tijd van Moholy-Nagy was het een legendarische fotoschool.
In het Bauhaus Archiv in Berlijn is dit voorjaar werk van de fotografie-studenten van het prestigieuze opleidingsinstituut te bekijken. Het is een overzichtelijke expositie in twee aaneengesloten zalen en een entreehal, boordevol inspirerende objecten afkomstig uit diverse tijdvakken. Video’s, films, maar ook eenvoudige zwart-wit en kleurprojecties op de muren, tijdschriften, boeken en foto’s, en werkstukken horend bij workshops en assignments geven een beeld van de plezierige en werkplaats-achtige sfeer die er heerste op de school waar experiment een zeer belangrijke plaats innam.
Een van de opmerkelijkste figuren van wie werk te zien is op de tentoonstelling is Richard Nickel die er zijn levenstaak van had gemaakt alle oude en gammele gebouwen van de stad fotografisch vast te leggen.
Nickel, geboren in 1928, is een van de volgende generatie aan het New Bauhaus Chicago opgeleide fotografen. Samen met Aaron Siskind, zijn docent, heeft hij een fotografische catalogus aan proberen te leggen van de gebouwen die nog net aanwezig waren in Chicago, maar al erg aan het verkrotten waren. Onder de kapotte panden waren ook veel gebouwen van de firma Adler and Sullivan, die het vroege Chicago min of meer vorm had gegeven. Dat verdwijnende stadsbeeld was Nickel’s fotografie-project.
Uiteindelijk werd zijn project hem fataal. Nickel klom gerust panden in die al op instorten stonden om zijn foto’s te kunnen maken. Het beursgebouw van Chicago had hij al uitgebreid gefotografeerd, maar hij wilde nog een keer terug om nog wat laatste beelden te maken van de ornamenten. Toen, op 13 april 1972, stortte de beurs letterlijk in, eerst de beursvloer en daarna de rest.
De tentoonstelling >>New Bauhaus Chicago: Experiment, Fotografie und Film<< is nog te zien tot en met 5 maart 2018 in het Bauhaus Archiv in Berlijn, Klingelhöferstraße 14.
mixed Media Soup 